آموزش قدم به قدم حسابداری

حسابداری مالی نوعی از حسابداری است که اطلاعات مالی واحدهای را بر اساس اصول حسابداری در ترازنامه، صورت‌های سود و زیان و سایر گزارشات مالی جمع آوری و برای استفاده داخلی و همچنین برای گزارش‌دهی به سهام‌داران، سازمان‌های دولتی و سایر افراد ارائه می‌کنند.


آموزش حسابداری مالی

حسابداری مالی از جمله موضوعات حسابداری است که اطلاعات مالی را ارائه می‌کند. این اطلاعات می‌تواند شامل موضوعات ترازنامه، صورت‌های سود و زیان و گزارش های مختلف به کارکنان شرکت، سهامداران و سازمان‌های دولتی باشد. همچنین از منظری دیگر حسابداری مالی در شرکت‌های مختلف خدماتی، تولیدی و بازرگانی مورد استفاده واقع می‌شود. معمولا گزارشات این چنینی در تصمیم گیر‌ی‌های اقتصادی مورد استفاده هستند و نقش موثری را ایفا می‌کنند.

اگر بخواهیم در مورد تفاوت میان حسابداری و حسابداری مالی صحبت کنیم، باید بگوییم که حسابداری شامل تمامی معاملات و تراکنش‌های مالی است. این بخش کاملا مدیریت شده و سیاست‌های خاصی را برای تعیین هزینه‌ها و تولید گزارش‌های مالی را داراست. اما در مقابل این مفهوم، حسابداری مالی شامل تولید گزارشات مالی به طور خاص است و این موضوع را بررسی می‌کند که آیا گزارشات بر اساس اطلاعات دقیق تهیه شده است و در این بررسی از اصول حسابداری که مورد تایید است پیروی شده است یا خیر؟اگر بخواهیم در مورد هدف اصلی آموزش حسابداری مالی صحبت کنیم، بدون شک باید به آماده سازی گزارش‌های مالی اشاره کنیم.

 


حسابداری مالی یک تخصص است!

مفهوم حسابداری مالی در یک کلام فرایند ثبت دقیق، خلاصه سازی و ارائه گزارش معاملات متعدد در هر کسب و کاری است. بنابراین نقش موثری در نمایش تصویر دقیق وضعیت مالی یک شرکت دارد. این فرایند در ابتدا به جمع آوری اطلاعات مختلف واحدهای گوناگون می پردازد و در گام بعدی آن ها را به شکل گزارشات کاربردی و قابل فهم به سهام داران، سازمان های دولتی و سایر افراد ارائه می کند.این نکته برای همه واضح است که در دنیای امروز آموزش حسابداری ویژه بازار کار و انجام امور مالی، بایستی از قاعده و اصول خاصی پیروی کند. فرقی هم نمی کند که این مجموعه یک شرکت خدماتی کوچک باشد و یا شرکت بازرگانی بسیار بزرگ با تخصص و مهارت‌های بسیار خاص است.همچنین فرقی نمی کند که این شرکت ها فعالیت دائم و یا موقت دارند و یا فعالیت‌های متعددی از قبیل تولیدی، صنعتی، پیمانکاری یا بازرگانی را انجام می‌دهند. امور حسابداری مالی و سایر عملیات مالی باید تحت نظارت کادری مجرب و متبحر انجام شود و همواره آموزش حسابداری مالی در اولویت مدیران مجموعه باشد.

حسابدار مالی چه وظایفی را عهده دار است؟

حسابدار کسی است که امور موضوعات مالی و حسابداری را به شکل همه جانبه بررسی و ثبت و ضبط می نماید. فردی که این مسئولیت را بر عهده می گیرد باید بر دانش حسابداری مسلط بوده و آمادگی این را داشته باشد تا وضعیت اقتصادی شرکت را در هر لحظه ای به مدیران و مقامات بالا توضیح دهد.

 

 

 چرا حسابداری مالی و آموزش حسابداری مالی مهم است؟

 حسابداری مالی از مهم‌ترین واحدهای حسابرسی در هر مجموعه ای محسوب می‌شود. اگر حسابداری مالی نباشد دسترسی به اطلاعات مختلف سازمان امکان پذیر نخواهد بود. سایر شاخه های حسابداری که آن ها هم در جایگاه خود بسیار تاثیرگذار هستند، می‌توانند خدمات تخصصی تری را به شرکت ها ارائه نمایند. لازم به ذکر است که حسابداری مالی با حسابداری مدیریتی هم ارتباط بسیار نزدیکی دارد چرا که هر دو در تعیین سیاست‌های یک سازمان نقش بسزایی دارند.با توجه به موضوعات بیان شده می توان نتیجه گرفت که آموزش حسابداری مالی باید در هر سازمانی در راس امور قرار گیرد و روند آموزش رایگان حسابداری آن همیشه در جریان باشد. اگر بخواهیم در مورد مباحث آموزش حسابداری مالی صحبت کنیم مواردی مثل آشنایی با حسابداری، اصول و مفروضات حسابداری، شناخت عناصر صورت های مالی، معادله اساسی حسابداری، صورت های مالی اساسی، فرآیند شناخت، اندازه گیری، تجزیه و تحلیل و ثبت رویدادهای مالی، اصلاح حساب ها، بستن حساب ها، کاربرگ حسابداری، حسابداری موجودی کالا، روش های ارزیابی موجودی کالا، روش ثبت دائمی موجودی‌ها، نحوه حسابداری و تنظیم صورت های مالی در مؤسسات بازرگانی از مهم ترین مفاهیم آن است.


نظر

در فرایندهای حسابداری مالی گزارش ها و صورت‌های مالی جزو منابع تامین اطلاعاتی مهم هستند. کیفیت تدوین این گزارش ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. یعنی نیاز مخاطبان این صورت‌ها باید در زمان نگارش آنها لحاظ شود. مخاطب صورت جریان وجوه نقد، سرمایه گذاران و سهام داران هستند. هدف از تهیه گزارشات صورت جریان وجه نقد، شفافیت و آگاهی رسانی درباره جریان وجوه نقد شرکت است.

 

صورت جریان وجوه نقد:

صورت جریان وجوه نقد در واقع یعنی ایجاد کردن یک فایل از تغییرات وجه یا پول نقد که شامل موجودی حساب بانک، سرمایه گذاری های کوتاه مدت و … می شود و توانایی نقد شوندگی دارند. تهیه این صورت جریان، یکی از بخش های حسابداری صنعتی و تجزیه و تحلیل صورت های مالی می باشد.

اهمیت صورت جریان وجوه نقد:

تنظیم صورت جریان وجوه نقد، دارای اهمیت می باشد که در ادامه به برخی از دلایل مهم بودن این امر اشاره شده است:

  1. انجام دقیق و درست تعهدات مالی
  2. عدم تخلف در پرداخت حقوق و دستمزد، فروشندگان و طلبکاران شرکت
  3. شناسایی درست جریان نقدی در دوره های مختلف
  4. آماده کردن شرکت برای پرداخت صورت حساب ها و انجام تعهدات

 

رابطه انواع شرکت ها با جریان های وجوه نقد 

قبل از این‌که بخواهیم توضیحات بیشتری درباره‌ی صورت جریان وجوه نقد دهیم، باید کمی درباره‌ی انواع شرکت‌ها و موضع فعالیت‌شان توضیح دهیم. در مبحث صورت‌های مالی گفتیم که می‌توانیم شرکت‌ها را بر اساس موضوع فعالیت‌شان به سه دسته‌ی کلی تقسیم‌بندی کنیم:

  • شرکت‌های تولیدی
  • شرکت‌های خدماتی
  • شرکت‌های سرمایه‌گذاری

شرکت‌های تولیدی از آن‌جایی که مواد اولیه می‌خرند و با استفاده از این مواد اولیه، محصولی را تولید می‌کنند‌، صورت‌های مالی‌شان با دسته بندی‌های دیگر کمی متفاوت خواهد بود. شرکت‌های خدماتی و سرمایه‌گذاری چیزی را به عنوان مواد اولیه خریداری نمی‌کنند. در نتیجه به اصطلاح هزینه‌ی عملیاتی هم ندارند اما شرکت‌های تولیدی از آن‌جایی که تولید محصولات‌شان نیازمند وجود مواد اولیه است، همواره مقداری از پول خود را صرف خرید مواد اولیه خود می‌کنند که به این هزینه، هزینه‌ی عملیاتی می‌گوییم. به زبان ساده‌تر، هزینه‌ی عملیاتی شرکت، پولی است که آن شرکت برای تهیه مواد اولیه در جهت انجام عملیات خود صرف می‌کند.

 

در فرایندهای حسابداری مالی گزارش ها و صورت‌های مالی جزو منابع تامین اطلاعاتی مهم هستند. کیفیت تدوین این گزارش ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. یعنی نیاز مخاطبان این صورت‌ها باید در زمان نگارش آنها لحاظ شود. مخاطب صورت جریان وجوه نقد، سرمایه گذاران و سهام داران هستند. هدف از تهیه گزارشات صورت جریان وجه نقد، شفافیت و آگاهی رسانی درباره جریان وجوه نقد شرکت است.

در این مقاله اطلاعات مفیدی در مورد صورت گردش وجوه نقد و تحلیل آن ارائه می کنیم.

 

 تعریف صورت جریان وجوه نقد چیست؟

ابتدا بگوییم تعریف صورت جریان وجوه نقد یا Cash Flow Statament چیست؟ در علم حسابداری به یک صورت مالی گفته می شود که حاوی گزارش‌های نقدینگیِ فعالیت‌های یک شرکت است. این گزارش‌ها شامل موارد زیر است:

  • فعالیت‌های عملیاتی
  • فعالیت‌های مالی
  • سرمایه‌گذاری ترازنامه (Balance Sheet)

این گزارش(ها) عمدتا با یادداشت‌های تکمیلی راجع به همه مفاد گفته شده در گزارش همراه است. این یادداشت‌ها جزئیات بیشتری از گزارش را در اختیار مدیران و حسابداران قرار می‌دهد.

صورت جریان وجه نقد، ترازنامه و صورت سود را کامل می‌کند. از سال 1987 همه شرکت ها ملزم به ارائه گزارش صورت جریان وجه نقد هستند.

اجزای اصلی صورت جریان وجه نقد حاصل از فعالیت‌های عملیاتی شامل چه مواردی است؟

  • پول نقد حاصل از فعالیت‌های سرمایه گذاری
  • پول نقد حاصل از فعالیت‌های مالی

محاسبه جریان وجوه، به دو روش مستقیم و روش غیرمستقیم انجام می‌گیرد.

صورت جریان وجوه نقد چه اطلاعاتی نشان می‌دهد؟

CFS یا صورت جریان وجوه نقد به سرمایه گذاران درک درستی از عملکرد یک شرکت می دهد. به بیان ساده گزارش گردش وجوه نقد می گوید وجوه نقد شرکت از کجا تأمین می‌شود و در چه راهی هزینه می‌شود.

CFS به سرمایه گذاران کمک می‌کند بدانند آیا شرکتی از نظر مالی موقعیت ثابت و محکمی دارد یا خیر. از طرف دیگر، طلبکاران می‌توانند با استفاده از CFS میزان وجه نقد موجودِ (که به عنوان نقدینگی شناخته می‌شود) شرکت را برای سرمایه‌گذاری‌های آن در عملیات اجرایی و پرداختنِ بدهی‌های آن را بسنجند.

به عبارت دیگر صورت جریان وجه نقد میزان نقدینگی کلیِ شرکت را روشن می‌سازد. در نتیجه طلبکاران از چگونگی دخل و خرج شرکت سر در می‌آورند. با این اطلاعات طلبکاران برای بازپس گیری وجوه نقد خود می‌توانند برنامه‌ریزی کنند.

 

نحوه تهیه صورت جریان وجوه نقد

همانطور که قبلا اشاره کردیم، جریان نقدینگی در آموزشگاه حسابداری تهران و دیگر شهرهای ایران به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم یاد داده می شود: 

جریان وجوه نقد با انجام برخی تنظیمات در درآمد خالص محاسبه می شود. این تنظیمات شامل افزودن یا تفریق اختلاف در درآمد، هزینه‌ها و معاملات اعتباری حاصل از معاملات انجام شده از یک دوره به دوره دیگر است. معاملات اعتباری نیز به مندرجات ترازنامه و صورت سود و زیان اطلاق می شود.

اقلام غیرنقدی در درآمد خالص (صورت سود و زیان) و کل دارایی‌ها و بدهی‌ها (ترازنامه) محاسبه می‌شوند. به همین دلیل انجام این تعدیلات ضروری است. همه معاملات شامل موارد نقدی واقعی نیستند. بنابراین بسیاری از اقلام باید هنگام محاسبه جریان وجه نقد از عملیات، دوباره ارزیابی شوند. در نتیجه، دو روش برای محاسبه و تهیه صورت جریان وجوه نقد وجود دارد: روش مستقیم و روش غیرمستقیم.

 


نظر

همه رشته ها و حرفه های تخصصی، یک جامعه حرفه ای دارند. جامعه ای که برترین افراد آن رشته به عضویت آن در می آیند و یک مجموعه علمی و تخصصی را در رشته مورد نظر شکل می دهند. حسابداری نیز در این میان از رشته های دیگر جا نمانده است. این رشته کارآمد و تخصصی، چشم انداز کاری مشخصی را برای افراد علاقه مند تعیین کرده که اهداف و مقصدهای حرفه ای متفاوتی دارد. یکی از این مقصدهای حرفه ای، رسیدن به درجه حسابداری رسمی و عضویت در جمع حسابداران رسمی و خبره است. اگر در حرفه حسابداری مشغول به کار هستید و از مراحل حسابداری رسمی اطلاعات چندانی ندارید، این مطلب راهنمای کاملی برای شما است.

حسابدار رسمی کیست؟

اگر مدت زیادی در رشته حسابداری در حال فعالیت هستید، حتما نام جامعه حسابداران برایتان نامی آشنا است. گروه جامعه حسابداران ایران در حقیقت حرفه ای ترین حسابداران در سطح کشور هستند که توانایی آن ها به عنوان یک حسابدار خبره تایید شده و می توانند مسئولیت های بزرگ تری را بر عهده بگیرند.

حسابداران با گذراندن مدت مشخصی از کار و با داشتن مدرک دانشگاهی می توانند در آزمون حسابداری رسمی شرکت کنند. بعد از قبولی در این آزمون مدرکی برای آن ها صادر می شود که با کمک آن می توانند به حسابدار رسمی یک مجموعه تبدیل شوند. مهر و امضای این مدرک معتبر، مورد تایید بسیاری از مهم ترین نهادها از جمله سازمان امور مالیاتی کشور است.

 

حسابدار رسمی چه تفاوتی با کارمند حسابداری دارد؟

اولین تفاوت را میتوانیم بی شک به تخصص و مهارت حسابدار رسمی نسبت به یک کارمند عادی حسابداری بدانیم این تفاوت نشات گرفته از سالهای بیشتر مطالعه ، سوابق بیشتر کاری و نوع نگرش حرفه ای تر حسابدار رسمی به کارمند عادی حسابداری می باشد. دامنه دید یک حسابدار رسمی بسیار گسترده تر و وسیع تر از یک کارمند عادی بوده و این دید بدست نمی آید مگر با سپری کردن  و تحمل کردن سختی ها و تلاش های بسیار که البته برای کسانی که علاقه مند به رشته حسابداری باشند هر سختی نیز شیرین خواهد بود. به همین ترتیب به علت تخصص بیشتر و دارا بودن مدرک بالاتر و دامنه دید و نگرش گسترده تر یک حسابدار رسمی وظایفی حرفه ای تر و تخصصی تر دارد تا یک کارمند حسابداری . وظایف سخت تر ، پیچیده تر و تخصصی تر همانند برنامه ریزی برای یک شرکت به عهده یک حسابدار رسمی بوده این در حالی است که وظایف جاری همانند ثبت اسناد ، گزارش گیری و ... به عهده یک کارمند حسابداری می باشد. به همین ترتیب و به علت همین تفویض وظایف ، یک حسابدار رسمی را میتوان مدیر مالی یک شرکت دانست ولی یک کارمند حسابداری مراحلی زیادی برای رسیدن به یک حسابدار رسمی در پیش دارد. 

سطح وظایف

 دومین تفاوت حسابداران رسمی با حسابداران عادی معلول تفاوت اول است؛ به این معنی که بالاتر بودن سطح علمی و تخصصی حسابداران رسمی، بر پیچیدگی و اهمیت وظایف آنها تاثیر می‌گذارد. یک حسابدار رسمی عهده­‌دار وظایف حرفه‌ای‌­تر تخصصی‌تری است؛ حتی گاهی در سمت مدیر یا مشاور مالی عهده­‌دار برنامه­‌ریزی و تصمیم‌­گیری برای منابع مالی بنگاه اقتصادی نیز خواهد بود. در حالی که وظایف یک کارمند حسابداری محدود به انجام وظایف جاری واحد حسابداری مجموعه مانند ثبت اسناد و مدارک و در رده‌های بالاتر گزارش‌گیری و تهیه صورت‌های مالی است.

از وظایف اصلی حسابداران رسمی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

  • نظارت و سازمان‌دهی عملکرد حسابداران مجموعه
  • تجزیه و تحلیل کلی گزارشات و نتیجه‌گیری در خصوص وضعیت مالی مجموعه
  • ایده‌پردازی و ارائه راهکار جهت کاهش هزینه‌های مجموعه

از سوی دیگر، ارزیابی عملکرد حسابداران در مقایسه با حسابداران رسمی با روش‌های ساده‌تری انجام می‌شود.

 

آموزش و آمادگی برای آزمون حسابدار رسمی

 

خدمات و تخصص حسابدار رسمی

پس از آن که صلاحیت و تخصص یک حسابدار با پذیرفته شدن در آزمون حسابداران رسمی تایید شد، جامعه حسابداران رسمی کشور یک گواهی‌نامه‌ قانونی به او اعطا می‌کند. حسابداران رسمی بر اساس این گواهی‌نامه، می‌توانند به صورت مستقل و یا با ثبت موسسه حسابرسی به ارائه خدمات حسابداری و حسابرسی بر اساس ضوابط جامعه حسابداران رسمی کشور اقدام نمایند. از جمله خدمات این موسسه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

? انواع حسابرسی

? بازرسی قانونی

? نظارت بر تصفیه

? ارزیابی سهام و سهم‌الشرکه

? خدمات کارشناسی به مراجع قضایی

? مشاوره مالی

? طراحی و پیاده‌سازی سیستم مالی

? داوری مالی

♦? ارائه خدمات حسابداری و مالیاتی


 

 

یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های افراد و کسب و کارها مسائل مربوط به مالیات و امور مالیاتی است. همان‌طور که می‌دانید، قوانین مالیاتی گاهی سخت و پیچیده هستند و الزام پرداخت مالیات نیز می‌تواند به سردرگمی بیشتر افراد دامن بزند. در این مواقع بهترین و ساده‌ترین راه کمک گرفتن از یک حرفه‌ای است. در این مطلب درباره مشاور مالیاتی و خصوصیات و مهارت‌های او بیشتر صحبت می‌کنیم. اگر روزی خواستید از یک حرفه‌ای مشاوره مالیاتی بگیرید بهتر است بدانید که چه انتظاراتی باید از او داشته باشید.

 

مالیات چیست؟

به زبان ساده، مالیات پولی است که افراد حقیقی یا حقوقی باید به دولت‌ها بپردازند. پولی که به عنوان مالیات پرداخت می‌شود صرف هزینه‌های عمومی و دولتی مثل پرداخت حقوق کارمندان دولت، نیروهای نظامی و انتظامی، هزینه‌های آموزشی، بهداشتی و درمانی، پروژه‌های عمرانی، ساخت جاده و موارد این چنینی می‌شود. پرداخت مالیات می‌تواند کمک بزرگی به رشد اقتصادی و رفاهی یک جامعه داشته باشد. پرداخت مالیات از اهمیت خاصی برای دولت‌ها برخوردار است؛ به همین دلیل، کشورها و دولت‌ها قوانین سفت و سختی برای مالیات وضع کرده‌اند و عدم تبعیت از این قوانین می‌تواند تبعات سنگینی برای افراد و کسب و کارها در پی داشته باشد.

مالیات انواع مختلفی دارد که هر کدام شامل قوانین خاص خود هستند. ضمن اینکه قوانین مالیاتی به طور مستمر و بنابر شرایط اقتصادی دچار تغییرات و اصلاحات می‌شوند. همین پیچیدگی انواع مختلف مالیات در کنار تغییرات قوانین مربوطه است که نیاز به مشاور مالیاتی و مشاوره مالیاتی را توجیه پذیر می‌کند. بر اساس اعلام سازمان امور مالیاتی کشور، کلیه فعالان اقتصادی که برای دریافت پول از مشتریان و یا کسب درآمد از دستگاه کارتخوان استفاده می‌کنند، باید برای دریافت کد مالیاتی اقدام کنند.

 

دوره مشاور مالیاتی

 

مشاور مالیاتی چه کاری انجام می‌دهد؟

در این بخش به وظایف اصلی یک مشاور مالیاتی و کارهایی که هر روزه انجام می‌دهد تا در این حوزه به موفقیت دست یابد می‌پردازیم. وظایف یک مشاور مالیاتی بنابر زمینه کاری و حوزه‌ای که روی آن تمرکز دارد می‌تواند متفاوت باشد. یک مشاور مالیاتی خوب از حل مشکلات مشتریان و تعامل و ارتباط با دیگران لذت می‌برد و در کار خود دقت و صداقت دارد.

وظیفه اصلی مشاور مالیاتی رسیدگی و حل مسائل مختلف مالیاتی مشتریان است. مشاوران مالیاتی، در وهله اول، اطمینان حاصل می‌کنند که مشتریان از قوانین و مقررات مالیاتی پیروی می‌کنند. همچنین با استفاده از تخصص و دانشی که پیرامون قوانین مالیاتی دارند به افراد و کسب و کارها کمک می‌کنند تا دیون خود را پرداخت کنند. آن‌ها با کاهش درآمدهای مشمول مالیات و با استفاده از کلیه تعدیلات، کسورات و اعتبارات مالیاتی سعی می‌کنند که دیون و بدهی‌های مالیاتی مشتریان را به حداقل برسانند.

برخی از مشاوران مالیاتی در حوزه‌های خاصی از قوانین مالیاتی تخصص دارند، در حالیکه برخی دیگر رویکردهای عمومی‌ را پیش می‌گیرند.

معمولا، مشاوران مالیاتی وظیفه تهیه و ارائه گزارشات و اظهارنامه مالیاتی مشتریان را به عهده می‌گیرند و یا اطلاعات و توصیه‌های لازم برای پر کردن اظهارنامه را در اختیار مشتریان قرار می‌دهند. آن‌ها به سوالات مشتریان پاسخ می‌دهند، به آماده کردن پرونده مالیاتی و وضعیت مالیاتی مشتریان کمک می‌کنند و اطلاعات را تحلیل می‌کنند تا از قانونی بودن روندها اطمینان حاصل کنند.

 

استخدام مشاور مالیاتی و وکیل مالیاتی چگونه است؟

حالا که به سؤال مشاور مالیاتی کیست پاسخ دادیم، نوبت آن است که به این سؤال پاسخ دهیم که یک مشاور مالیاتی را چگونه می‌توان به خدمت گرفت. نحوه به خدمت گرفتن وکیل مالیاتی، بستگی به نحوه فعالیت کسب‌وکار شما و میزان نیاز شما به مشاوره مالیاتی است. برخی از شرکت‌ها اقدام به استخدام تیمی از وکلای مالیاتی می‌کنند تا به‌صورت تمام‌وقت صورت‌های مالی آن‌ها را زیر نظر داشته و ضمن جلوگیری از بروز مسائل احتمالی در آینده، در هرلحظه آماده حل مشکلات پیش‌آمده باشند.

برخی دیگر از شرکت‌ها نیز که در اشل کوچک‌تر فعالیت می‌کنند یک نفر را به‌عنوان مشاور مالیاتی در شرکت خود به‌صورت تمام‌وقت استخدام می‌کنند. این راه‌حل شاید در نگاه اول درست و منطقی به نظر برسد، اما در عمل فرد یا افراد استخدام‌شده تنها قادر به حل برخی از مشکلات خواهند بود و مجموعه همچنان دچار مشکل خواهد شد. دلیل این مسئله این است که مشاوران و وکلای مالیاتی باتجربه و کارکشته، به دلیل اعتباری که دارند، به‌هیچ‌عنوان به‌صورت تمام‌وقت به استخدام یک شرکت درنمی‌آیند. پس چه باید کرد؟


تمامی پروژه‌ها در طول عمر خود (از ابتدا تا انتهای کار)، با فرصت‌ها و ریسک‌های متعدد روبرو می‌شوند. حتما می‌دانید که ریسک‌ها همان عوامل خطرسازند که می‌توانند در اجرای پروژه اختلال ایجاد کنند و در نهایت باعث شکست آن شوند. برای جلوگیری از این خطرات احتمالی، مدیریت ریسک، اقدامی کاملا ضروری است. این مطلب را تا انتها بخوانید تا به شما بگوییم مدیریت ریسک چیست و انجام آن چه ضرورتی دارد.

مدیریت ریسک چیست؟

مدیریت ریسک (Risk management)، عبارت است از شناسایی، ارزیابی و اولویت بندی خطرات احتمالی و به دنبال آن، استفاده هماهنگ و بهینه از منابع، برای به حداقل رساندن احتمال تاثیر اتفاقات ناگوار و یا به حداکثر رساندن احتمال تحقق فرصت‌ها.

ریسک در جایی وجود دارد که فرصتی برای سود و ضرر وجود داشته باشد. ما معمولا ریسک‌ها را به عنوان مواجهه با ضرر در نظر می‌گیریم. به عنوان مثال، یک ساختمان آسیب دیده، محصولات ناقص و معیوب، نام تجاری (برند) مخدوش، هر کدام یک خطر هستند که با اجرای درست و دقیق مدیریت ریسک می‌توانید از آنها جلوگیری کنید.

در دنیای کسب و کار، مدیریت ریسک، فرآیند شناسایی، تحلیل و پذیریرش عدم قطعیت در تصمیم گیری‌ها است. معمولا Risk management زمانی اتفاق می‌افتد که یک مدیر یا سرمایه گذار، احتمال زیان‌ها و خطرات یک سرمایه گذاری را تجزیه و تحلیل کرده و تلاش‌کند با توجه به اهداف سرمایه گذاری و توان تحمل خطرات، اقدامات مناسب را انجام دهد.

ریسک، هم به صورت مطلق و هم به صورت نسبی قابل سنجش است. درک کامل و درست اشکال مختلف ریسک می‌تواند به سرمایه گذاران کمک کند تا فرصت‌ها و هزینه‌های مرتبط با رویکردهای مختلف سرمایه گذاری را به خوبی بررسی و ارزیابی کنند.

 

مدیریت ریسک در شرکتهای مالی

تحولات و رویدادهای اخیر در سطح جهان، به ویژه بحران های مالی جهانی، علاقه به تمرکز بر موضوع ریسک و ماهیت ابزارها و سامانه های عملیاتی مدیریت ریسک را افزایش داده است؛ افزایش بیش از حد تقلب در شرکت ها و رسوایی های ناشی از کشف آنها در دهه های اخیر نیاز به استفاده از ساز و کارهای نظام راهبر و توجه به حاکمیت شرکتی را بیش از پیش ضروری ساخته است، در این میان یکی از حوزه هایی که کمتر مورد توجه قرار گرفته است به کارگیری ابزارهای نوین مدیریت ریسک استراتژیک توسط هیئت مدیره در برنامه ریزی ها و اداره امور شرکت های سرمایه گذاری، بانکی و بیمه است. از آنجایی که استقرار روش های بهینه ی مدیریت ریسک و بهره برداری از ابزارهای مدیریت ریسک و نظام راهبری سازمانی نقش ارزنده ای در کنترل راهبردهای بنگاه و موفقیت کوتاه و بلندمدت آن دارند، فرآیند مدیریت استراتژیک شامل تلفیق مزیت استراتژیک با محیط کسب و کار سازمان است.

در شرکت های مالی با توجه به رسالت آنها مبنی بر مدیریت ریسک های مشتریان، سازمان و محیط جهت دستیابی به سودآوری، این فرایند در قالب مدیریت ریسک استراتژیک متبلور می شود حضور در بازار های مالی با عنایت به شرایط فعلی بازار مالی مستلزم برنامه ریزی جامع و ایجاد نگرش استراتژیک به مدیریت ریسک می باشد. با توجه به افزایش سهم دارایی های فکری در دارایی های شرکت ها و ظهور ریسک های تازه و لزوم مقابله با ریسک های متنوع از جمله ریسک فرآیند سازمان، ریسک اعتباری، ریسک دارایی های فکری ( سرمایه های انسانی، سرمایه های اطلاعاتی، حق امتیاز، علائم تجاری و سایر) استفاده از ریسک جامع توسط هیئت مدیره سازمان های مختلف بسیار ضروری به نظر می رسد.

 

فرآیند مدیریت ریسک چیست؟

تا اینجا دانستیم مدیریت ریسک چیست و چه ساختاری دارد، در این بخش به معرفی موارد موجود در فرآیند مدیریت ریسک می‌پردازیم:

  • شناسایی روشمند خطرات پیرامون فعالیت‌های تجاری شما
  • ارزیابی احتمال وقوع اتفاقات
  • درک چگونگی واکنش به این اتفاقات
  • قرار دادن سیستم‌هایی برای روبرو شدن با عواقب رویدادها
  • نظارت بر اثربخشی رویکردها و کنترل مدیریت ریسک

 

مراحل انجام مدیریت ریسک چیست؟

مدیریت ریسک شامل 5 مرحله است که در این بخش به معرفی و شرح این مراحل می‌پردازیم. اما به خاطر داشته باشید که بسته به نوع پلتفرم کاری، ممکن است در این مراحل تغییراتی ایجاد شود.

مرحله1: تعیین اهداف

در اولین گام، اهداف مهم و کلیدی کسب و کار خود را مشخص کنید. پیش از انجام معاملات تجاری، یک استراتژی تعیین کرده و از خودتان بپرسید «برای رسیدن به این اهداف چقدر باید ریسک کنید؟»

مرحله2: شناسایی خطرات احتمالی

سعی کنید تمام حوادثی که ممکن است اثرات نامطلوب و منفی داشته باشند را پیدا کنید. در واقع مرحله شناسایی خطرات، به این معنی است که هنگام انجام معاملات، باید تمامی خطراتی که ممکن است پیش بیایند را در ذهن خود داشته باشید، تا در صورت بروز آنها، آمادگی لازم را داشته باشید و بتوانید عکس‌العمل مناسب نشان دهید.

مرحله3: ارزیابی ریسک

اکنون زمان ارزیابی خطرات و شدت تاثیر آنهاست. سپس باید ریسک‌ها را به ترتیب اهمیت، اولویت بندی کنید و ببینید خطرات مورد انتظار تا چه اندازه بد و نامطلوب هستند و تا کجا حاضرید این ریسک‌ها را تحمل کنید؟

مرحله4: ارائه راه‌حل

این مرحله شامل ارائه پاسخ و راه حل برای هر نوع ریسک، با در نظر گرفتن درجه اهمیت آن است. به این صورت مشخص می‌شود که در صورت وقوع یک اتفاق نامطلوب، چه اقداماتی باید انجام شود.

مرحله5: نظارت

در پایان باید بر روی استراتژی تحقیق درباره مدیریت ریسک، نظارت کافی داشته باشید و کارایی آن را در واکنش به حوادث مورد بررسی قرار دهید. این مرحله نیازمند جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل مداوم اطلاعات است.

مراحل مدیریت ریسک و انواع آن را شناختیم. اما راهکارهای ارتقای مدیریت ریسک چیست؟ در بخش بعد به شما خواهیم گفت برای ارتقای فرآیند مدیریت ریسک، باید چه اقداماتی انجام دهید.

 

در بخشی از آموزش حسابداری، بررسی ریسک ها و نحوه مدیریت آن ها هم باید انجام شود. حسابدار خوب کسی است که بتواند مدیریت ریسک پروژه های خود را همزمان با رسیدگی به امور مالی انجام دهد. اما به هر حال مدیریت ریسک یک فرایند تخصصی و فنسی است و نیاز به دانش بیشتر دارد. بنابراین همیشه به دنبال یادگیری روش ها و فرایندهای جدید کاهش اثر ریسک ها در سازمان باشید.