در فرایندهای حسابداری مالی گزارش ها و صورت‌های مالی جزو منابع تامین اطلاعاتی مهم هستند. کیفیت تدوین این گزارش ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. یعنی نیاز مخاطبان این صورت‌ها باید در زمان نگارش آنها لحاظ شود. مخاطب صورت جریان وجوه نقد، سرمایه گذاران و سهام داران هستند. هدف از تهیه گزارشات صورت جریان وجه نقد، شفافیت و آگاهی رسانی درباره جریان وجوه نقد شرکت است.
صورت جریان وجوه نقد:
صورت جریان وجوه نقد در واقع یعنی ایجاد کردن یک فایل از تغییرات وجه یا پول نقد که شامل موجودی حساب بانک، سرمایه گذاری های کوتاه مدت و … می شود و توانایی نقد شوندگی دارند. تهیه این صورت جریان، یکی از بخش های حسابداری صنعتی و تجزیه و تحلیل صورت های مالی می باشد.
اهمیت صورت جریان وجوه نقد:
تنظیم صورت جریان وجوه نقد، دارای اهمیت می باشد که در ادامه به برخی از دلایل مهم بودن این امر اشاره شده است:
- انجام دقیق و درست تعهدات مالی
- عدم تخلف در پرداخت حقوق و دستمزد، فروشندگان و طلبکاران شرکت
- شناسایی درست جریان نقدی در دوره های مختلف
- آماده کردن شرکت برای پرداخت صورت حساب ها و انجام تعهدات
رابطه انواع شرکت ها با جریان های وجوه نقد
قبل از این‌که بخواهیم توضیحات بیشتری درباره‌ی صورت جریان وجوه نقد دهیم، باید کمی درباره‌ی انواع شرکت‌ها و موضع فعالیت‌شان توضیح دهیم. در مبحث صورت‌های مالی گفتیم که می‌توانیم شرکت‌ها را بر اساس موضوع فعالیت‌شان به سه دسته‌ی کلی تقسیم‌بندی کنیم:
- شرکت‌های تولیدی
- شرکت‌های خدماتی
- شرکت‌های سرمایه‌گذاری
شرکت‌های تولیدی از آن‌جایی که مواد اولیه می‌خرند و با استفاده از این مواد اولیه، محصولی را تولید می‌کنند، صورت‌های مالی‌شان با دسته بندی‌های دیگر کمی متفاوت خواهد بود. شرکت‌های خدماتی و سرمایه‌گذاری چیزی را به عنوان مواد اولیه خریداری نمی‌کنند. در نتیجه به اصطلاح هزینه‌ی عملیاتی هم ندارند اما شرکت‌های تولیدی از آن‌جایی که تولید محصولات‌شان نیازمند وجود مواد اولیه است، همواره مقداری از پول خود را صرف خرید مواد اولیه خود می‌کنند که به این هزینه، هزینه‌ی عملیاتی می‌گوییم. به زبان ساده‌تر، هزینه‌ی عملیاتی شرکت، پولی است که آن شرکت برای تهیه مواد اولیه در جهت انجام عملیات خود صرف می‌کند.
در فرایندهای حسابداری مالی گزارش ها و صورت‌های مالی جزو منابع تامین اطلاعاتی مهم هستند. کیفیت تدوین این گزارش ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. یعنی نیاز مخاطبان این صورت‌ها باید در زمان نگارش آنها لحاظ شود. مخاطب صورت جریان وجوه نقد، سرمایه گذاران و سهام داران هستند. هدف از تهیه گزارشات صورت جریان وجه نقد، شفافیت و آگاهی رسانی درباره جریان وجوه نقد شرکت است.
در این مقاله اطلاعات مفیدی در مورد صورت گردش وجوه نقد و تحلیل آن ارائه می کنیم.
تعریف صورت جریان وجوه نقد چیست؟
ابتدا بگوییم تعریف صورت جریان وجوه نقد یا Cash Flow Statament چیست؟ در علم حسابداری به یک صورت مالی گفته می شود که حاوی گزارش‌های نقدینگیِ فعالیت‌های یک شرکت است. این گزارش‌ها شامل موارد زیر است:
- فعالیت‌های عملیاتی
- فعالیت‌های مالی
- سرمایه‌گذاری ترازنامه (Balance Sheet)
این گزارش(ها) عمدتا با یادداشت‌های تکمیلی راجع به همه مفاد گفته شده در گزارش همراه است. این یادداشت‌ها جزئیات بیشتری از گزارش را در اختیار مدیران و حسابداران قرار می‌دهد.
صورت جریان وجه نقد، ترازنامه و صورت سود را کامل می‌کند. از سال 1987 همه شرکت ها ملزم به ارائه گزارش صورت جریان وجه نقد هستند.
اجزای اصلی صورت جریان وجه نقد حاصل از فعالیت‌های عملیاتی شامل چه مواردی است؟
- پول نقد حاصل از فعالیت‌های سرمایه گذاری
- پول نقد حاصل از فعالیت‌های مالی
محاسبه جریان وجوه، به دو روش مستقیم و روش غیرمستقیم انجام می‌گیرد.
صورت جریان وجوه نقد چه اطلاعاتی نشان می‌دهد؟
CFS یا صورت جریان وجوه نقد به سرمایه گذاران درک درستی از عملکرد یک شرکت می دهد. به بیان ساده گزارش گردش وجوه نقد می گوید وجوه نقد شرکت از کجا تأمین می‌شود و در چه راهی هزینه می‌شود.
CFS به سرمایه گذاران کمک می‌کند بدانند آیا شرکتی از نظر مالی موقعیت ثابت و محکمی دارد یا خیر. از طرف دیگر، طلبکاران می‌توانند با استفاده از CFS میزان وجه نقد موجودِ (که به عنوان نقدینگی شناخته می‌شود) شرکت را برای سرمایه‌گذاری‌های آن در عملیات اجرایی و پرداختنِ بدهی‌های آن را بسنجند.
به عبارت دیگر صورت جریان وجه نقد میزان نقدینگی کلیِ شرکت را روشن می‌سازد. در نتیجه طلبکاران از چگونگی دخل و خرج شرکت سر در می‌آورند. با این اطلاعات طلبکاران برای بازپس گیری وجوه نقد خود می‌توانند برنامه‌ریزی کنند.
نحوه تهیه صورت جریان وجوه نقد
همانطور که قبلا اشاره کردیم، جریان نقدینگی در آموزشگاه حسابداری تهران و دیگر شهرهای ایران به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم یاد داده می شود:
جریان وجوه نقد با انجام برخی تنظیمات در درآمد خالص محاسبه می شود. این تنظیمات شامل افزودن یا تفریق اختلاف در درآمد، هزینه‌ها و معاملات اعتباری حاصل از معاملات انجام شده از یک دوره به دوره دیگر است. معاملات اعتباری نیز به مندرجات ترازنامه و صورت سود و زیان اطلاق می شود.
اقلام غیرنقدی در درآمد خالص (صورت سود و زیان) و کل دارایی‌ها و بدهی‌ها (ترازنامه) محاسبه می‌شوند. به همین دلیل انجام این تعدیلات ضروری است. همه معاملات شامل موارد نقدی واقعی نیستند. بنابراین بسیاری از اقلام باید هنگام محاسبه جریان وجه نقد از عملیات، دوباره ارزیابی شوند. در نتیجه، دو روش برای محاسبه و تهیه صورت جریان وجوه نقد وجود دارد: روش مستقیم و روش غیرمستقیم.
